Belgisch klimaatbeleid: mag het ambitieuzer, alstublieft

De klimaatconferentie COP28 ging gisteren van start in de Verenigde Arabische Emiraten. Het ABVV stuurt deze keer geen waarnemers omwille van onze bezorgdheid over greenwashing en de schendingen van werknemers- en mensenrechten in dat land. We pleiten voor meer ambitie en consistentie in het Belgische klimaatbeleid. Een 'klimaatpauze' is géén optie. Het Brusselse hof van beroep verplicht de Belgische staat, het Vlaams Gewest en het Brussels Hoofdstedelijk Gewest nu om de uitstoot van broeikasgassen sneller te reduceren.

Historische verantwoordelijkheid

Tal van onderzoeken tonen de noodzaak aan een drastische economische transformatie, die een fundamentele verandering in ons consumptie- en productiegedrag vereist. Volgens een recent VN-rapport zal de mondiale uitstoot bij de huidige aanpak tegen 2030 slechts met 2% verminderen, terwijl wetenschappelijke doelstellingen een reductie van 43% voorschrijven. We liggen momenteel absoluut niet op koers.

België moet haar ambities verhogen. We moeten weg van fossiele brandstoffen. Ons land kan de ogen niet langer sluiten voor haar historische verantwoordelijkheid die het meedraagt, net zoals andere rijke industrielanden die zich ontwikkeld hebben dankzij de grote hoeveelheden CO2-uitstoot. Daarom is het des te belangrijker dat België een grotere rol opneemt en zijn aandeel in de inspanningen significant verhoogt. Sociale vooruitgang moet samengaan met een economie die de grenzen van onze planeet respecteert.

Premier De Croo profileerde zich in de aanloop naar de COP28 als lobbyist van de industrie, met een pleidooi tegen ambitieuzere doelstellingen, voor meer subsidies voor het bedrijfsleven, en een naïeve, nauwe focus op technologie die vandaag nog niet bestaat. Enerzijds zal dat weinig helpen om het komende, cruciale decennium de uitstoot van broeikasgassen te beperken. Anderzijds vergeet De Croo de impact op en rol van werknemers in de transitie. Schattingen wijzen uit dat bijna de helft van de Belgische banen geraakt zou worden door deze veranderingen – 25% direct en 20% indirect.

In lijn met de verbintenissen aan de IAO, staan wij, als vakbond, open voor interprofessionele en sectorale onderhandelingen, gegrondvest op een doeltreffende sociale dialoog en met eerbiediging van fundamentele werkprincipes en -rechten, vrij van taboes.

We willen dat alle subsidies in het kader van de transitie gepaard gaan met klimaatplannen op bedrijfsniveau, die het onderwerp moeten zijn van sociale dialoog binnen het bedrijf. Dit waren eveneens onze kernboodschappen tijdens de nationale conferentie over rechtvaardige transitie (8-9 november).

Belangrijke politieke uitdaging

Het Belgische klimaatbeleid heeft meer samenhang nodig. Nauwe samenwerking over alle beleidsniveaus heen is cruciaal om de transitie vaart bij te zetten. Elke regio moet zijn verantwoordelijkheid nemen. Het huidige, zwakke beleid leidt enkel tot onzekerheid, nu al zichtbaar in sectoren zoals de landbouw. Besparingen zijn nu geen optie. Om die plannen te bereiken moeten overheden massaal investeren in openbare diensten, innovatie, opleiding en sociale bescherming....

Zondag 3 december vormt het ABVV een "rood blok" bij de klimaatmars in Brussel, voor een ambitieuze, rechtvaardige transitie. Deze afspraak zullen wij als klimaatkameraden niet missen.