Proficiat: 50 jaar cao-wet!

Op 5 december 1968 zag de wet op de CAO’s en de paritaire comités het levenslicht. En dat is vandaag 50 jaar geleden. Reden te meer om er ons licht even op te schijnen. Want deze wet was een belangrijke mijlpaal voor de arbeidersbeweging.  

96%. Dat is de dekkingsgraad van werknemers door een collectieve arbeidsovereenkomst (cao). Dankzij een hoge syndicalisatiegraad, alsook een hoge aansluitingsgraad van werkgevers bij werkgeversfederaties, is haast iedereen hierdoor gedekt.

Collectief

Het woord collectief zegt het al: de afspraken in een cao gelden voor alle werknemers. Het ABVV kan een cao afsluiten die alleen geldt voor jouw bedrijf of een cao voor de hele sector waarin jij werkt of op interprofessioneel vlak en zulke cao’s gelden dan voor alle werknemers.

Een cao is dan ook een soort contract waarin afspraken staan die de vakbond voor jou en de collega’s maakte met werkgevers. Dat zijn zeer belangrijke afspraken, want ze hebben invloed op jouw  loon, werktijden, werkomstandigheden, vakantieregelingen,  vorming en opleiding, eindeloopbaan en zo veel meer belangrijke zaken.

Deze afspraken, het collectieve overleg, zijn goed voor heel wat: de economie, de strijd tegen werkloosheid, de loonkloof en loonongelijkheid, de sociale vrede, vormingen, en ga zo maar door.

Overleg

In ons land bestaan er drie grote soorten cao's: 1) de nationale cao. Deze cao wordt afgesproken in de Nationale Arbeidsraad (NAR). Deze raad is paritair samengesteld tussen werknemers- en werkgeversorganisaties en heeft betrekking op de volledige economie, een aantal sectoren samen of op één sector indien er geen actief paritair comité bestaat.

Een tweede belangrijke is 2) de sectorale cao. Deze wordt afgesloten in een paritair (sub)comité. Een paritair (sub)comité is bevoegd voor een bepaalde (deel)sector. Hierin zetelen dus ook de werkgevers -en werknemersorganisaties.

Een derde belangrijke is de 3) ondernemings-cao. Want ook buiten een paritair orgaan kunnen cao's afgesloten worden, de zogenaamde ondernemings-cao. Deze cao wordt afgesloten tussen één of meerdere erkende vakorganisaties en één of meerdere werkgevers.

Cao nr.5

Zonder cao heb je alleen de minimale bescherming van de wet. Met een cao ben je daarom beter af. Je bent beter beschermd en je hebt hierdoor vaak recht op meer dan wat bij wet is voorgeschreven.

Een zeer bekende cao in onze rangen is cao-nr. 5. Deze cao handelt namelijk over het statuut van de vakbondsafvaardiging. Verplichte lectuur voor wie geeft om de belangen van werknemers.