Brochure - De maximale loonmarge. Voorstellen voor hervorming van een kaduke wet

maandag, 10 mei 2021
Nieuws

In 1996 werd de wet tot bevordering van de werkgelegenheid en tot preventieve vrijwaring van het concurrentievermogen aangenomen. Deze loonnormwet was bedoeld om de concurrentiepositie van de Belgische bedrijven veilig te stellen. Ze deed dit door te kijken naar de gemiddelde evolutie van de lonen in onze economische buren, met name Duitsland, Frankrijk en Nederland. De idee was dat de Belgische lonen niet sneller mochten stijgen dan die in onze buurlanden, zodat werkgevers zich niet daar zouden gaan vestigen omwille van goedkopere arbeidskrachten.

 

In 2017 is deze wet ‘herzien’, (lees: verstrengd). De loonmarge is nu een wettelijk bindend gegeven en niet meer een richtinggevend voorstel, en de verschillende sectoren hebben niet meer de vrijheid om over deze marge heen te gaan.

 

Om meerdere redenen vragen de vakbonden de herziening van de Wet van ’96 zoals ze nu is gevormd  naar de wensen van de economie en niet in het minst de wil van investeerders. De officiële doelstelling van de wet is de bevordering van de werkgelegenheid en de vrijwaring van het concurrentievermogen.

 

Aan de eerste doelstelling bewijst de wet wel lippendienst, maar alle mechanismen vervat in de wet om de werkgelegenheid te bevorderen bleven tot nog toe dode letter. Meer nog, een maatregel die de werkgelegenheid echt bevordert zoals arbeidsduurvermindering met gedeeltelijk loonbehoud wordt door de piepkleine marges die de wet toelaat, in de praktijk onmogelijk.

 

Door de permanente loonmatiging zet de wet bovendien een domper op de vraagzijde van de economie waardoor ook op die manier de creatie van jobs afgeremd wordt. Daarnaast zorgt de stagnering van de lonen en het ontbreken van vooruitzichten op loonstijgingen er in combinatie met de toenemende flexibilisering van contracten voor dat veel werklozen onvoldoende incentives hebben om een job aan te nemen.

 

De wet reduceert de concurrentiekracht van een economie tot een voor investeerders aantrekkelijk want matig loonniveau. De eenzijdige focus op loonkosten zorgt ervoor dat werkgevers en de overheid hun verantwoordelijkheid om te zorgen voor een goede infrastructuur, kwalitatieve opleidingen, innovatie en voldoende investeringen onvoldoende opnemen.

 

Naar aanleiding van het 25 jarig bestaan van de loonnormwet, heeft het gemeenschappelijk vakbondsfront een brochure gepubliceerd. De publicatie valt midden in de discussie over de herziening van de wet en is dus zeer pertinent.  Alleen al als je weet dat in de voorbije 25 jaar de werknemers het aandeel van de lonen in de gecreëerde welvaart zagen dalen met 3,2%. Enkel al tussen 2015 en 2018 hebben de Belgische werknemers 2,3% aan koopkracht verloren dankzij een indexsprong, lage loonstijgingen, hogere accijnzen en de afbouw van cruciale publieke voorzieningen.