42 miljoen jobs op de helling in de EU: stevig herstelplan nodig

donderdag, 18 Juni 2020
Nieuws

Vrijdag onderhandelt de Europese Raad over een herstelplan voor de Europese Unie. Tijdens die onderhandelingen staan 42 miljoen jobs op de helling. Van een terugkeer naar de status quo en business as usual kan geen sprake zijn.

Recente cijfers van het European Trade Union Institute tonen aan dat er momenteel 42 miljoen tijdelijk werklozen zijn in de EU. Het Europees Vakverbond is dan ook duidelijk. Het 750 miljard-herstelplan van EU-commissievoorzitter von der Leyden moet oog hebben voor de vele miljoenen werklozen. Zo niet, dreigen zij kopje onder te gaan.

Het herstelplan heeft potentieel. Zeker om het vertrouwen in Europa te herstellen. Heel wat burgers zijn dat vertrouwen verloren sinds de laatste crisis. “Dit plan kan dan ook écht een verschil maken’, stelt EVV-algemeen secretaris Luca Vinsentini, “Zeker voor werknemers die het het hardst nodig hebben.”

Maar het Europees Vakverbond waarschuwt ook: “Het plan mag niet louter op papier bestaan en voor werknemers en bedrijven te laat komen om nog echt een verschil te maken.” Vandaar ook de oproep tot een effectieve sociale dialoog en volledige betrokkenheid van de vakbonden en de sociale partners op het hoogste niveau met de EU-instellingen en de nationale regeringen.

Het roer moet om

Van een terugkeer naar de status quo en business as usual kan geen sprake zijn. Voor het ABVV staat samenwerken centraal. De vakbonden moeten dan ook met gelijke stem spreken en ervoor zorgen dat dit herstelplan ten goede komt van Jan, Juan of Jean met de pet.

De ambitie zit wel goed, het plan is een eerste stap in een goede richting. Toch zijn er wel wat pijnpunten te ontwaren. Zo is er nood aan een breed gedragen en grootschalige financiering. Dat niet alleen. We gaan actiever moeten inzetten op de solidariteit tussen lidstaten. De afgelopen maanden stond die onder hoogspanning. Dat moet eruit: zeker nu.

Solidariteit moet centraal staan. Zonder een ambitieuze strategie die door alle lidstaten wordt gedragen en door de EU in een gemeenschapsgevoel wordt gestuurd, kan de EU niet slagen. Het juk van de besparingslogica, de overmatige concurrentie, en de afkeer van staatsinterventie moeten we afzweren. De coronacrisis legde de mankementen bloot van deze ideologische benadering.

Solidaire deuntjes

Daarom is een sociaal Europa zo belangrijk. Als het herstelplan de melodie is, dan is een sociaal Europa de compositie. Dat neemt verschillende vormen aan.

Concreet: Universele sociale bescherming, sterke openbare diensten, een echte pijler van sociale rechten, loonsverhoging en een Europees minimumloon: dat klinkt als muziek in de oren.

Financiering: Ja, we gaan nood hebben aan meer inkomsten, die nadien terug kunnen afvloeien naar onze samenleving door bijv. publieke investeringen. We moeten er dus voor zorgen dat dit alles niet gebeurt op de rug van werknemers. Daarom zal rechtvaardige fiscaliteit hierin een belangrijke rol spelen. Oneerlijke belastingconcurrentie moet gestopt worden door een minimumgrondslag- en tarief voor de vennootschapsbelasting in de EU. De strijd tegen belastingparadijzen , belastingontduiking, -ontwijking en -fraude moet worden opgevoerd.

Economie: Ons economisch model is aan radicale herziening toe. Wij pleiten voor een herstel dat is gebaseerd is op een duurzamer, eerlijker en inclusiever model en een sociale markeconomie waarin het milieu wordt gerespecteerd. Alles omtrent onze sociale agenda, werkgelegenheid, ecologische transitie en de arbeidsvoorwaarden en levensomstandigheden van de Europese burgers moet een prominente centrale plek innemen. Onze Europese economie kan niet verder hollen zoals voordien. Steun aan bedrijven? Ja, maar onder strikte (sociale, ecologische en financiële) voorwaarden. De tijd dat we blanco cheques uitschreven is voorbij. Er moet vooral een enorme fiscale stimulans komen voor investeringen en kwaliteitsvolle jobs. Verder moet een eerlijke verdeling tussen winsten en lonen gegarandeerd worden, moeten werknemersrechten gewaarborgd zijn.

Gezondheid: De coronacrisis was en is een ware beproeving voor ons gezondheidssysteem. De sociale welvaartstaten hebben eens te meer hun nut bewezen. De coronapandemie toonde aan hoe verwoestend de besparingen en privatiseringen zijn geweest voor gezondheidsstelsels, openbare diensten en de bescherming van werknemers in bepaalde landen. Op dit elan kan dus ook niet op worden doorgegaan. Want dit gaat om mensenlevens. Publieke diensten, vooral gezondheidszorg en onderwijs, moeten hersteld en versterkt worden.

De coronacrisis leerde ons alleszins een belangrijke les: Europa zal sociaal zijn. Of zal niet zijn.

ETUC heeft er bij de EU-instellingen en lidstaten op aangedrongen om onmiddellijk te starten met een duidelijke, ambitieuze en gecoördineerde herstelstrategie. Wij pleiten voor een herstel dat is gebaseerd is op een duurzamer, eerlijker en inclusiever model en een sociale markeconomie waarin het milieu wordt gerespecteerd en waar de digitale innovatie ten dienste staat van de mensen. De Europese economie moet beschermd worden en er moet een enorme fiscale stimulans komen voor investeringen en kwaliteitsvolle jobs. Verder moet een eerlijke verdeling tussen winsten en lonen gegarandeerd worden, moeten werknemersrechten gewaarborgd zijn.