Ongelijkheid bestrijden door ons sociaal model te versterken

Niemand mag achterblijven. Dat is de boodschap van het ABVV en de socialistische mutualiteiten. Samen pleiten we voor een opwaardering van ons sociaal model.

ABVV, de Socialistische Mutualiteiten en Solidaris pleiten aan de vooravond van de verkiezingen voor het wegwerken van de ongelijkheden en het voeren van een beleid gericht op sociale rechtvaardigheid. Er moet een grote sociale hervorming komen, door fiscale rechtvaardigheid, meer koopkracht en door de ongelijkheid op sociaal en gezondheidsvlak te bestrijden.

De principes gelijkheid, solidariteit, en waardigheid moeten gehonoreerd worden in onze samenleving. Dit betekent dat het roer om moet want door de liberale, dogmatische aanpak van de economische crisis zijn deze principes waarrond consensus bestond, op de achtergrond verdwenen. De sociale situatie in België is dan ook verre van verbeterd, ze gaat zelfs achteruit.

De nood is hoog

Dat alle indicatoren op rood staan in de strijd tegen ongelijkheid (in gezondheid) bleek ook op de studiedag die we maandag 29 april organiseerden met de mutualiteiten. Verschillende experten trokken aan de alarmbel over de huidige situatie en het gevoerde beleid de afgelopen jaren.

1 op 5 mensen met een laag inkomen stelt gezondheidszorg uit omdat het te duur is. Dit aantal stijgt. Mensen moeten keuzes maken over medische zorgen en worden bij ziekte of na ongeval vaak in armoede geduwd.

In plaats van de mensen uit de armoede en de onzekerheid te halen, worden er harde besparingen opgelegd, die de kloof tussen de enkele bevoorrechten en de meerderheid van de burgers vergroot. Bijgevolg neemt de sociale ongelijkheid toe, wat bovendien ook leidt tot toenemende ongelijkheid op het vlak van gezondheid.

Collectieve aanpak

"Ziek zijn, maakt arm. En arm zijn, maakt ziek", zo vat Paul Callewaert, algemeen secretaris van de Socialistische Mutualiteiten, samen. "Iemand die ziek wordt, heeft een lager inkomen, meer medische kosten en moet bovendien nog supplementen betalen. Bovendien worden ze hard aangepakt. Wij vragen dat mensen eerst mogen genezen, en daarna weer gaan werken."

In het algemeen wijst Callewaert op het gevaar van het vingerwijzen en schermen met persoonlijke verantwoordelijkheid. ”Je kan pas je leven in eigen handen nemen wanneer de voorwaarden hiervoor collectief worden opgebouwd.”

Die collectieve aanpak, onder andere via een sterke, goed gefinancierde en uitgebouwde sociale zekerheid, is dan ook een van de prioriteiten van vakbond en mutualiteiten. "De huidige regering heeft voor minder inkomsten gezorgd, waardoor ze nu zegt genoodzaakt te zijn te snijden in de uitgaven", zegt algemeen secretaris Miranda Ulens. "Dat is het grootste probleem. Gepensioneerden en werklozen waren het eerste doelwit, de volgende stap zal zijn nog verder te snijden in de gezondheidszorg."

Oog voor nieuwe evoluties

Matthias Somers van denktank Minerva wijst op een nieuwe kwetsbaarheid bij de lagere inkomensklassen en waarschuwt voor de achteruitgang bij de brede lagere middenklasse. “Een nieuwe golf van armoede bij ouderen kondigt zich aan. De lagere inkomensgroep, ook de lagere middenklasse, kan nu -in tegenstelling tot vroeger- geen eigen woning meer verwerven. Terwijl die eigen woning bij gepensioneerden nog steeds de buffer is tegen armoede.”

Beleidsmakers moeten ook oog hebben voor de nieuwe realiteit. Vandaag zitten we in een tweeverdienersmodel. Maar huishoudens met maar één inkomen, alleenstaanden of eenoudergezinnen, hebben het moeilijk in een systeem dat op tweeverdieners is gericht.

Ook Bruno Merlevede, econoom aan de Universiteit Gent, haalt een nieuw fenomeen aan: de werkende armen. Uit zijn onderzoek blijkt dat er meer ‘werkende armen’ zijn dan we denken. Het gaat vooral om kortgeschoolden, tijdelijke contracten en jongeren. Hij vindt dat er nagedacht moet worden over een specifiek beleid voor de laagste inkomens uit arbeid. Bijvoorbeeld via lagere belastingen en hogere minimumlonen.