Het jaarlijks verlof komt er aan en het verlofgeld werd of wordt weldra uitbetaald. Tijd om de klassieke vragen ‘van onder het stof’ te halen en bijkomende vragen over de impact van corona te beantwoorden. (FD)

1. Wat je moet weten over je verlof(geld)

Wanneer mag ik vakantie nemen?

Dit hangt af van de sector en de onderneming waar je werkt. In de bouw gaat bijvoorbeeld iedereen tegelijk met vakantie. Vaak kan je zelf kiezen, al is toestemming van je werkgever altijd vereist. Volgende regels worden daarbij meestal gehanteerd:

• Een werknemer moet minstens twee weken (drie weken voor wie nog geen 18 is) ononderbroken vakantie kunnen nemen in de periode van 1 mei tot 31 oktober.
• Werknemers met leerplichtige kinderen krijgen voorrang tijdens schoolvakantieperiodes.
• Buiten de hoofdvakantie wordt de vakantie zoveel mogelijk opgenomen rekening houdend met de productie en de drukte in het bedrijf.

Werknemers moeten hun wettelijke vakantiedagen opnemen voor het einde van het jaar. Niet opgenomen  wettelijke vakantiedagen kunnen niet overgeheveld worden, anciënniteitsdagen wel.

Op hoeveel dagen heb ik recht?

• Er bestaat een wettelijk minimum. Als je een volledig jaar voltijds gewerkt hebt in een systeem van zes of vijf dagen per week, dan heb je respectievelijk recht op 24 of 20 vakantiedagen. Sommige sectoren of ondernemingen kennen meer vakantiedagen toe, bijvoorbeeld gekoppeld aan je anciënniteit.
• Soms wordt langer gewerkt dan de vastgelegde wekelijkse arbeidsduur en wordt beslist om de opgespaarde uren om te zetten in extra arbeidsduurverminderingsdagen.
• Sommige niet gewerkte dagen worden toch gelijkgesteld aan gewerkte dagen voor je verlofberekening. Dit is onder meer het geval voor ziektedagen, vakantiedagen en bevallingsrust. Opgelet! Dit geldt niet voor tijdskrediet of ouderschapsverlof.
• Daarnaast heb je nog recht op 10 wettelijke feestdagen, betaald door de werkgever.

Ik werk deeltijd

Dan wordt het aantal vakantiedagen in verhouding berekend. Werk je 4/5de in een vijfdagenstelsel, dan heb je het daaropvolgend jaar recht op 16 vakantiedagen.

Ik ben werkzoekend

Ook dan heb je recht op verlofdagen. Tracht de opname van deze dagen te spreiden. Doe je dit niet, dan ben je verplicht deze op het einde van het jaar op te nemen en dan is je uitkering aanzienlijk lager.

Hoe zit het met de berekening en uitbetaling van mijn verlof(geld)?

• Een bediende heeft recht op twee volle vakantiedagen voor een volledige maand tewerkstelling in het vorig jaar (volgens een zesdagenweek).
• Voor arbeiders wordt gewerkt met een vakantiedagentabel terug te vinden op de website van de Rijksdienst voor Jaarlijkse Vakantie

Het vakantiegeld bestaat uit een enkel en een dubbel deel. Het loon dat je krijgt voor de dagen dat je met vakantie bent, wordt ‘enkel vakantiegeld’ genoemd. Daarbovenop komt het zogenaamde ‘dubbel vakantiegeld’, een soort vergoeding voor de extra kosten die vakantie met zich meebrengt. Ook hier is een onderscheid tussen bedienden en arbeiders.

• Bedienden krijgen hun enkel vakantiegeld op het moment dat zij hun vakantie opnemen: hun loon loopt met andere woorden gewoon door. Het dubbele deel komt overeen met 92% van de normale maandwedde en wordt normaal gezien uitbetaald op het moment dat ze hun hoofdvakantie opnemen. Heel wat bedrijven kiezen ervoor dit vakantiegeld op één moment uit te betalen aan alle werknemers, meestal in mei of juni. De werkgever betaalt het vakantiegeld voor de bedienden.
• Arbeiders ontvangen als vakantiegeld (enkel en dubbel samen) 15,38% van de bruto bezoldiging van het vakantiedienstjaar, mogelijk nog aangevuld met een fictief loon voor gelijkgestelde dagen. Daarvan wordt een solidariteitsbijdrage afgehouden van 1%. De Rijksdienst voor Jaarlijkse Vakantie of een vakantiekas betaalt het vakantiegeld van de arbeiders. Dit gebeurt meestal op het ogenblik dat ze hun langste vakantieperiode nemen, maar niet vroeger dan begin mei.

2. Wat je moet weten over de impact van corona op je verlof(geld)

Kan mijn werkgever me verplichten verlof op te nemen omdat er minder werk is?

Neen, jaarlijks verlof wordt bepaald in onderling overleg. Je werkgever kan je dus nooit verplichten om verlof op te nemen. Tenzij je zelf verlofopname in plaats van tijdelijke werkloosheid verkiest. In dat geval is het wel aan de werkgever om dit al dan niet goed te keuren.

Wat als ik tijdelijk werkloos werd in de periode dat ik net verlof gepland had?

De aangevraagde en goedgekeurde verlofdagen alsook collectief geplande verlofdagen, blijven gelden. Voor die dagen ontvang je dan ook geen uitkering tijdelijke werkloosheid. Ze worden uiteraard wel vergoed via je verlofgeld.

Kan ik mijn ingeplande vakantie herroepen wanneer ik in tijdelijke werkloosheid zit?

Dit kan enkel als de werkgever akkoord is. In dat geval kunnen je verlofdagen op een later moment opgenomen worden. Trek nooit eenzijdig je verlof in. Dit kan voor je werkgever een grond zijn om je contract te verbreken.

Kan mijn werkgever me verplichten om mijn geplande verlofdagen te herroepen?

Neen, ook hier geldt als voorwaarde een wederzijds akkoord.

Heeft tijdelijke werkloosheid door corona impact op mijn verlof(geld) in 2020 en in 2021?

Neen, deze werkloosheidsdagen worden volledig gelijkgesteld met effectieve arbeidsdagen. Er is dus geen impact op de berekening van je verlof en verlofgeld, zowel voor dit als voor volgend jaar. Op uitdrukkelijke vraag van de vakbonden werd, voor een aantal sectoren waar de werkloosheid zeer hoog is, het verlofgeld dit jaar vroeger uitbetaald  

Heeft ziekte door corona impact op mijn verlof(geld) in 2020 en in 2021?

Neen, aangezien je dan met ziekteverlof bent (eerst met gewaarborgd loon, vervolgens met een ziekte-uitkering). Ook deze dagen zijn gelijkgesteld met effectieve arbeidsdagen waardoor er geen impact is op de berekening van je verlof(geld) in 2020 en 2021.

Wat als de dokter beslist dat ik preventief thuis moet blijven?

Als de dokter meent dat je een risico loopt op besmetting of zelf een risico vormt voor besmetting van collega’s, dan wordt dit door de RVA mits goedkeuring beschouwd als ‘tijdelijke werkloosheid wegens overmacht’. In dat geval moet je een uitkering aanvragen. Deze dagen zijn ook gelijkgesteld aan effectieve arbeidsdagen waardoor er geen impact is op je verlof(geld).