Studentenjob? Opgelet voor misbruik

dinsdag, 16 Juli 2019
Nieuws

Sinds 2016 gelden nieuwe regels voor studentenarbeid. De grens van vijftig dagen per jaar ging op de schop. Sindsdien mogen studenten jaarlijks 475 uur werken. Het ABVV wees al van in het begin op de mogelijke problemen, zoals een stijgende concurrentie tussen jobstudenten en vaste medewerkers of een onhoudbare flexibiliteit voor de jongeren in kwestie. De focus ligt niet meer op de vakantieperiodes. De werkuren van de jobstudent kunnen dus het hele jaar door gepresteerd worden.

De overstap naar werkuren in plaats van werkdagen betekent dat studenten opgeroepen kunnen worden om slechts enkele uren te werken, als dat de werkgever goed uitkomt. Het betekent ook dat ze tussen twee werkperiodes in ‘lege uren’ opstapelen, die niet betaald worden. Dat ze ’s morgens vroeg of ’s avonds laat moeten werken. De nieuwe regels zetten de deur open voor misbruik door werkgevers die massaal beroep doen op goedkope werkkrachten. Studenten zijn immers superflexibel – beschikbaar op korte termijn en op elk uur van de dag – en dat kan nadelig zijn voor reguliere werkkrachten.

Evenwicht?

Grootwarenhuizen doen vaak een beroep op studentenarbeid – des te beter voor de jongeren die zo wat geld verdienen. Maar het huidige systeem verbreekt het evenwicht tussen de jobstudenten en de reguliere werknemers. Jean-Jacques Lamotte, vakbondsafgevaardigde, geeft wat meer uitleg.

“In de handel – niet alleen bij Delhaize voor alle duidelijkheid – is de situatie verslechterd sinds de uitbreiding van de arbeidsuren. Studenten kunnen op elk moment, inderhaast, opgeroepen worden. Wat in het kader van de flexi-jobs niet aanvaard werd, wordt nu toegepast in het kader van de  studentenarbeid.”

Er is veel misbruik. “Bij afwezigheid van één van de medewerkers worden studenten gecontacteerd. Dat kan ook tijdens de lesuren. Wie eerst antwoordt krijgt de opdracht. Dit zet druk op de jongeren, ook op een moment waarop ze verondersteld worden te studeren. De werving gebeurt soms zelfs via Whatsapp-groepen op de smartphone. De winkelverantwoordelijke stuurt bijvoorbeeld een berichtje ‘student gezocht voor 4 uur werk’.

Ook hier: degene die eerst reageert krijgt de opdracht. Soms gebeurt alles zo overhaast dat de winkelverantwoordelijke gewoon vergeet een contract te ondertekenen, terwijl de jongere in kwestie wel degelijk werkt. Wij zijn al vaker tussenbeide gekomen om de wetgeving te doen naleven. Studenten mogen geen speelbal worden. Vroeger kregen jobstudenten een contract voor twee weken of een maand, tijdens de vakantie.

Nu komen ze enkele dagen werken. Elke dag komt er iemand anders, 16 à 17 jaar oud. Ze komen toe en worden dadelijk aan het werk gezet. Punt aan de lijn. Zo ontvang je toch geen jongeren? Het belang van omkadering voor jongeren die voor het eerst op de arbeidsmarkt zijn, wordt nogal snel vergeten.”

Wat zijn de gevolgen?

De toename van jobstudenten in de grootwinkelbedrijven heeft gevolgen voor de reguliere werknemers. De delegatie van Delhaize Brussel zette enkele acties op voor degelijke contracten.

“Elke dag, de hele week door, zagen we meer studenten dan werknemers met een tijdelijk contract of een contract van onbepaalde duur. We hebben op dat vlak resultaat geboekt. Wanneer een werknemer bijvoorbeeld meerdere weken afwezig is, willen wij dat er iemand aangeworven wordt met een vervangingscontract of een contract van bepaalde duur in plaats van de goedkopere en flexibelere studenten die elkaar opvolgen. We nemen de studenten niets kwalijk, de wet reikt geen correcte grenzen aan, die jongeren kunnen hiervoor niet verantwoordelijk worden gesteld. Studenten hebben geld nodig, daarom komen ze werken. Daar is niks mis mee, alleen mag dat niet ten koste van de reguliere arbeid.”

Ook al bereikte de vakbond op de werkplek van Jean-Jacques Lamotte veel verbeteringen, toch is er nog heel wat werk aan de winkel. “In de winkels is tot het uiterste gedreven flexibiliteit de regel, en ik weet dat het in andere winkelketens nog erger is dan bij ons.”