Grensarbeid en coronavirus: wat moet je weten?

Je bent grensarbeider en wordt getroffen door de coronamaatregelen in de uitoefening van je job. Het ABVV informeert je.

Dit artikel wordt regelmatig geactualiseerd. Laatste update 15 juni.

Als je werkgever omwille van coronamaatregelen niet in staat is om de werkzaamheden te laten voortduren, blijft in de basis het recht op loondoorbetaling bestaan. Thuiswerk is één van maatregelen die veel wordt toegepast. Vaak zal je werkgever evenwel beroep doen op maatregelen zoals tijdelijke werkloosheid of werktijdverkorting, afhankelijk in welk land je werkt.

Op deze pagina vind je info over:

• telewerk/thuiswerk,
• gedeeltelijke/tijdelijke werkloosheid/werktijdverkorting
• het heropenen van de grenzen in bijna alle landen van de EU op 15 juni 2020.

Laat je goed informeren door onze Euresadviseurs en medewerkers grensarbeid. Hun contactgegevens vind je op deze pagina. Door de coronamaatregelen hebben we wel een aangepaste dienstverlening. Info vind je hier.

Telewerk en thuiswerk als grensarbeider

Het toegenomen gebruik van telewerk kan in sommige gevallen leiden tot een wijziging van de toepasselijke socialezekerheidswetgeving (van werkland naar woonland). Je werkt immers van thuis, terwijl je normaal op je werkplek aan de slag bent.

Omwille van de coronamaatregelen hebben al verschillende landen zoals België, Luxemburg, Duitsland, Nederland en Frankrijk een uitzondering toegestaan, waarbij de telewerkdagen geneutraliseerd worden alsof je op je gewone werk over de grens was. De regelingen kunnen verschillen per land.

België

• Gezien de uitzonderlijke situatie heeft België besloten dat de periodes van telewerk die op Belgisch grondgebied door grensarbeiders worden verricht ten gevolge van het coronavirus bij wijze van uitzondering niet in aanmerking zullen worden genomen voor de vaststelling van de toepasselijke socialezekerheidswetgeving en dat zij dus geen enkele invloed zullen hebben op hun aansluiting bij de sociale zekerheid. Deze maatregel is van toepassing vanaf 13 maart 2020 en zolang de dringende maatregelen van de Federale Staat om de verspreiding van het coronavirus te beperken van kracht zijn.
• Er werd een akkoord gesloten tussen de Belgische en Nederlandse overheid dat thuiswerkdagen in het kader van de coronacrisis worden beschouwd alsof ze in de werkstaat werden gepresteerd. Hierdoor voorkomt men negatieve fiscale gevolgen voor de grensarbeiders die verplicht thuiswerken. Het akkoord gaat met terugwerkende kracht in vanaf 11 maart 2020 en loopt tot nader order.
• Er werd een akkoord gesloten tussen de Belgische en Duitse overheid dat thuiswerkdagen in het kader van de coronacrisis worden beschouwd alsof ze in de werkstaat werden gepresteerd. Hierdoor voorkomt men negatieve fiscale gevolgen voor de grensarbeiders die verplicht thuiswerken. Het akkoord gaat met terugwerkende kracht in vanaf 11 maart 2020 en loopt tot nader order.

Duitsland

• Werk je in Duitsland als grensarbeider en doe je telewerk,  dan verandert er niets aan de toepasselijke sociale zekerheidswetgeving voor de periode van de coronamaatregelen. Je hoeft hiervoor zelf niets te ondernemen.
• Er werd een akkoord gesloten tussen de Belgische en Duitse overheid dat thuiswerkdagen in het kader van de coronacrisis worden beschouwd alsof ze in de werkstaat werden gepresteerd. Hierdoor voorkomt men negatieve fiscale gevolgen voor de grensarbeiders die verplicht thuiswerken. Het akkoord gaat met terugwerkende kracht in vanaf 11 maart 2020 en loopt tot nader order.

Nederland

• Werk je in Nederland als grensarbeider en doe je telewerk, dan verandert er niets aan de toepasselijke sociale zekerheidswetgeving voor de periode van de coronamaatregelen.
• Er werd een akkoord gesloten tussen de Belgische en Nederlandse overheid dat thuiswerkdagen in het kader van de coronacrisis worden beschouwd alsof ze in de werkstaat werden gepresteerd. Hierdoor voorkomt men negatieve fiscale gevolgen voor de grensarbeiders die verplicht thuiswerken. Het akkoord gaat met terugwerkende kracht in vanaf 11 maart 2020 en loopt tot nader order.

Frankrijk

• Woon je in de Franse grensstreek, werk je in de Belgische grenszone en heb je het fiscaal grensstatuut en ben je dus belastingplichtig in Frankijk? Frankrijk en België hebben beslist dat telewerk in kader van corona de kenmerken heeft van overmacht. De dagen telewerk die in de woonplaats in Frankrijk gepresteerd worden tellen niet mee in de berekening van de toegelaten 30 dagen arbeid (buiten de Belgische grenszone) per kalenderjaar. Deze maatregel ging in op 14 maart en blijft geldig tot nader orde.
   
• Ben je een werknemer die in België woont, in Franrijk werkt en belast wordt in Frankrijk? Ben je een werknemer die in Frankrijk woont, in België werkt en belast wordt in België?  In de huidige stand van zaken, bij gebrek aan een overeenkomst tussen België en Frankrijk, dienen de fiscale administraties de bepalingen van de algemene regel toe te passen. Met andere woorden, het loon voor de dagen waarop thuis wordt gewerkt, zal worden belast in het woonland van de werknemer. (deze informatie heeft geen betrekking op werknemers die in de Franse grensstreek wonen, in de Belgische grenszone werken en die het fiscaal grensstatuut hebben – zie punt hierboven).

Luxemburg

• De afspraken tussen België en Luxemburg zijn dat grensarbeiders maximaal 24 dagen buiten hun gebruikelijke werkgebied mogen werken terwijl zij in die staat belastbaar blijven. Rekening houdend met het coronavirus zullen deze 24 dagen niet in aanmerking worden vanaf zaterdag 14 maart 2020 tot nader order.

Tijdelijke werkloosheid/werktijdverkorting: rechten in je werkland

België

Bedrijven kunnen in deze crisistijd beroep doen op tijdelijke werkloosheid wegens overmacht of tijdelijke werkloosheid wegens economische redenen. Meer uitleg vind je in onze vragen en antwoorden, met name in vraag 2 t.e.m. 6.  

Je werkgever deelt je mee dat je tijdelijk werkloos bent (wegens overmacht of om economische redenen)? Regel dan nu eenvoudig je uitkering online op www.tijdelijkwerkloos.be.  

Het opstarten van je dossier duurt 5 minuutjes en wij doen de rest. Het ABVV staat garant voor een snelle en correcte uitbetaling van jouw uitkering. Het enige wat je moet doen is naar onze speciale website www.tijdelijkwerkloos.be surfen en je aanvraag starten door de vragenlijst in te vullen.

Je kan nu dus alles afhandelen zonder langs te komen in een ABVV-kantoor, die zijn immers gesloten. Maar onze dienstverlening draait volop! Hier vind je een overzicht van onze dienstverlening en contactgevevens. 

Water- en energievergoeding van de Vlaamse overheid bij tijdelijke werkloosheid door COVID-19

Een werknemer die tijdelijk werkloos wordt door de Coronacrisis, kan van de Vlaamse overheid een éénmalige vergoeding voor 1 maand krijgen voor de betaling van de water- en energiefactuur.

Het bedrag is gebaseerd op een gemiddelde van de uitgaven per maand voor water en energie (elektriciteit, gas/stookolie/andere energiebronnen).

Ben je niet in België gedomicilieerd (woonachtig) maar in een EU-lidstaat, EER of Zwitserland gedomicilieerd? Dan moet je de vergoeding zelf online aanvragen. Dit kan vanaf 20 april 2020.

Je hebt recht op de Water- en energievergoeding bij tijdelijke werkloosheid door COVID-19 als u tot een van deze 3 categorieën behoort (categorie 1, 2 of 3):

1. Je bent gedomicilieerd in het Vlaamse Gewest en u bevindt zich als werknemer in België op of na 20 maart 2020 in het statuut 'tijdelijk werkloos wegens COVID-19'. Het maakt niet uit of je in Vlaanderen, Brussel of Wallonië werkt. De tussenkomst is ook van toepassing op wie al vroeger tijdelijk werkloos werd en op of na 20-3-2020 minstens één dag tijdelijk werkloos is wegens COVID-19.
2. Je bent gedomicilieerd in het Vlaamse Gewest maar u werkt in het buitenland en u bevindt zich op of na 20 maart in een soortgelijk statuut van vergoede tijdelijke werkloosheid wegens COVID-19.
   Wie in Nederland werkt en onder de NOW-regeling valt (Noodmaatregel Overbrugging voor behoud van Werkgelegenheid), komt niet in aanmerking voor de vergoeding. 
3. Je bent gedomicilieerd buiten België maar binnen de EU, EER of Zwitserland en u bent tewerkgesteld in het Vlaamse Gewest én u bevindt zich op of na 20 maart in een toestand van tijdelijke werkloosheid wegens COVID-19.

Ook wie deeltijds tijdelijk werkloos werd (minimaal 1 dag), komt in aanmerking voor hetzelfde bedrag.

Als meer dan 1 gezinslid tijdelijk werkloos is geworden, dan krijgt het gezin een vergoeding per werknemer die tijdelijk werkloos is.

Deze vergoeding is er óók voor elke werknemer in tijdelijke werkloosheid door de corona-crisis

• die zelf geen contract met de water- of energieleverancier heeft afgesloten
• die geen rechtstreekse klant is van de water- of energieleverancier (bijv. bewoner van een appartement met gemeenschappelijke meter op naam van de syndicus)
• die in een appartement of wooneenheid woont van een sociale huisvestingsmaatschappij met collectieve verwarming
• die een budgetmeter heeft (en dus geen facturen krijgt van de energieleverancier).   

Meer informatie over de premie vind je hier. 

Meer informatie over de aanvraag voor wie niet in België woont of niet in België werkt vind je hier

De regeling voor Belgische grensarbeiders in de buurlanden kan verschillend zijn.

Duitsland

• Werkgevers kunnen bij de Agentur für Arbeit verkorting van werktijd (Kurzarbeitergeld) aanvragen. De werkgever moet daarvoor eerst een melding doen bij de Agentur für Arbeit.Werknemers krijgen dan ongeveer 60% van het nettosalaris. Heeft de werknemer een minderjarig kind in het huishouden? Dan krijgt de werknemer 67% van het nettosalaris. Kurzarbeitergeld wordt voor een periode van maximaal 12 maanden betaald.

• Meer informatie vind je bij https://www.arbeitsagentur.de/news/kurzarbeit-wegen-corona-virus

Nederland

• Er is een tijdelijke regeling gemaakt door de Nederlandse overheid: het Noodfonds Overbrugging Werkgelegenheid (NOW). NOW regelt dat werknemers in dienst blijven en hun loon houden. Werkgevers krijgen een vergoeding van het Uitvoeringsinstituut Wwerknemersverzekering UWV. Het gaat om een vergoeding in de loonkosten voor zeker 3 maanden.
  Werkgevers kunnen dus ook werknemers met flexibele contracten met behulp van de tegemoetkoming in de loonkosten in dienst houden. Ook uitzendbureaus kunnen voor uitzendkrachten die bij hen in dienst zijn een aanvraag indienen. Het kabinet roept werkgevers dan ook op om werknemers zoveel mogelijk in dienst te houden voor de uren die zij werkten.

• Meer informatie vind je op de site van de Rijksoverheid  

Luxemburg

Er is een speciale regeling "force majeure / coronavirus" werktijdverkortingsregeling met een versnelde procedure voor alle Luxemburgse bedrijven die door het coronavirus worden getroffen.

• Voor gedeeltelijke werkloosheid komen werknemers in loondienst in aanmerking, d.w.z. personen met een arbeidsovereenkomst voor onbepaalde of bepaalde tijd die legaal in dienst zijn van een op het moment van werkloosheid in Luxemburg gevestigde onderneming, arbeidsgeschikt zijn en jonger zijn dan 68 jaar en geen ouderdomspensioen, vervroegd ouderdomspensioen of invaliditeitspensioen ontvangen, gewoonlijk werkzaam zijn op een arbeidsplaats op het Luxemburgse grondgebied en als loontrekkende zijn verzekerd bij de Luxemburgse sociale zekerheid.

• Uitzendkrachten komen niet in aanmerking voor deze vorm van gedeeltelijke werkloosheid in de inlenende onderneming waar zij hun opdracht uitvoeren. Zij komen daarentegen wel in aanmerking indien het uitzendbedrijf, waaraan zij gebonden zijn door een overeenkomst van opdracht ten tijde van het plaatsvinden van de gebeurtenissen of het van kracht worden van het desbetreffende regeringsbesluit, zelf een verzoek om gedeeltelijke werkloosheid in geval van overmacht/Coronavirus indient.
  Deze regel is echter beperkt tot de normaal voorziene duur van de missie en is niet van toepassing op eventuele verlengingen of nieuwe contracten die worden gesloten tijdens de periode van gedeeltelijke werkloosheid.

• Om bedrijven te blijven motiveren om actief deel te nemen aan het leerlingwezen in het duale systeem, komen ook leerlingen in aanmerking, evenals personen die in aanmerking komen voor maatregelen ter bevordering van de werkgelegenheid, waaronder met name arbeidsinleidingscontracten en arbeidsreïntegratiecontracten voor het door de werkgever te betalen deel van het salaris.

Meer info vind je op de website van de Luxemburgse regering: in het dossier over corona (onder ‘cas des salariés frontaliers’ et chômage partiel) en in dit nieuwsbericht.   

Frankrijk

In het kader van de crisis omtrent het coronavirus wordt een decreet tot hervorming van het “klassieke” Franse systeem van gedeeltelijke activiteit (= gedeeltelijke werkloosheid = technische werkloosheid) voorbereid met uitzonderlijke en omvangrijke maatregelen. We spreken over gedeeltelijke werkloosheid, technische werkloosheid, gedeeltelijke activiteit wanneer een bedrijf wordt geconfronteerd met een uitzonderlijke situatie die haar dwingt haar activiteiten te verminderen of op te schorten. Het bedrijf verkort dan tijdelijk de wekelijkse arbeidstijd of besluit tot de tijdelijke sluiting van de vesting.

• Vóór elke gedeeltelijke activiteit van de werknemers (voltijds of deeltijds, een contract van onbepaalde of bepaalde duur), moet de werkweger die van deze collectieve maatregel gebruik maakt, administratieve formaliteiten vervullen bij de bevoegde directie (direction régionale des entreprises, de la concurrence, de la consommation, du travail et de l’emploi), via de website: https://activitépartielle.emploi.gouv.fr/aparts

• Zodra de administratieve stappen gezet zijn, ontvangen de betrokken werknemers (ook Belgen die met een Franse arbeidsovereenkomst in een Frankrijk gevestigd bedrijf), rechtstreeks van hun Franse werkgever een vergoeding. Deze wordt berekend op basis van het aantal uren dat is vermeld in de arbeidsovereenkomst en de loonfiche. Het is de werkgever die vervolgens bij de Directie de uitkering voor gedeeltelijke activiteit moet aanvragen. Een uitkering die overeenkomst met 100% van de werknemer betaalde vergoeding.
  VRP-werknemers (handelsreizigers) vallen niet onder dit systeem.

• Meer info vind je hier op de site van de Franse overheidsdienst werk

Heropening van bijna alle grenzen in Europa vanaf 15 juni 2020

België heeft net als de meeste Europese landen en aangrenzende landen zijn grenzen opnieuw geopend op op 15 juni 2020. Dit betekent dat een hervatting van reizen en toerisme in heel Europa, alsook het vrij verkeer van werknemers. Belangrijk is dat dit in de beste en meest veilige omstandigheden kan gebeuren.

De 4 buurlanden van België hebben hun grenzen terug geopend, waardoor de coronamaatregelen en speciale attesten om de grenzen over te steken vervallen.  

Wil je meer informatie? Dan kan je terecht op volgende website: https://reopen.europa.eu/nl/map/

Deze website bevat realtime-informatie over de grenzen en de beschikbare vervoersmogelijkheden en toeristische diensten in de lidstaten. Het bevat ook praktische, door de lidstaten verstrekte informatie bevatten over reisbeperkingen, de geldende maatregelen op het gebied van volksgezondheid en veiligheid zoals het afstand houden en het dragen van maskers, en andere nuttige informatie over het toeristisch aanbod van de EU en op nationaal niveau.

 

Meer vragen? Antwoorden nodig? Check www.abvv.be/corona